2017-07-10

Stoczniowy recykling

W Polsce powstać ma pierwszy zakład recyklingu statków. To część projektu Batory, który ma być realizowany pod nazwą „Zielona Stocznia”. Jest to element działań Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej na rzecz aktywizacji przemysłu stoczniowego w naszym kraju. W opinii pomysłodawców ma on także na celu wykorzystanie istniejącego potencjału środowiska morskiego i jego ochrony.

Koncepcja budowy zakładu recyklingu związana jest z międzynarodowymi uwarunkowaniami prawnymi w zakresie recyklingu statków. Aby ukrócić proceder złomowania bezpośrednio na plażach Południowej Azji (głównie w Bangladeszu, Indiach i Pakistanie – ok. 70% rynku), Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO) zainicjowała w 2009 r. stworzenie dokumentu zwanego Konwencją z Hongkongu, który uregulowałby tego typu działania. Postawiła ona szereg wymogów, po spełnieniu których zakłady utylizacji będą mogły ubiegać się o wpisanie na listę autoryzowanych stoczni złomowych, a nadto uregulowała kwestię substancji niebezpiecznych znajdujących się na statku. Dokument ten jednak do tej pory nie wszedł wżycie, gdyż konieczne jest jego ratyfikowanie przez co najmniej 15 dużych państw bandery i państw prowadzących recykling. Powinny one stanowić co najmniej 40% światowej floty i odpowiadać za znaczną część (prawie 50 %) możliwości przerobowych w zakresie recyklingu na świecie. W związku z tym oczekiwanie na wejście w życie konwencji może trwać jeszcze wiele lat.
Trwający impas postanowiła przełamać Komisja Europejska, która w marcu 2012 r. zaproponowała wprowadzenie przepisów mających zagwarantować, że europejskie statki będą złomowane w stoczniach bezpiecznych dla pracowników i przyjaznych dla środowiska naturalnego. Stosowne rozporządzenie zostało oficjalnie przyjęte w październiku 2013 r., a weszło w życie 30 grudnia 2013 r.
Jego celem było zwiększenie bezpieczeństwa, ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska morskiego Unii na każdym etapie cyklu życia statku. Zostały nim objęte handlowe statki morskie o tonażu powyżej 500 ton brutto, podnoszące banderę państwa członkowskiego UE, a także jednostki obcej bandery zawijające do unijnych portów. Rozporządzenie, które w dużej mierze zostało oparte na Konwencji z Hongkongu także przewiduje utworzenie listy autoryzowanych stoczni złomowych.
I właśnie jeden z zakładów, które mają odpowiadać unijnym wymaganiom powstać ma w Polsce, w Szczecinie. W związku z realizacją projektu, została powołana specjalna grupa robocza złożona z przedstawicieli administracji rządowej, środowiska naukowego i ekspertów branżowych.

Projekt Batory oparty jest na czterech autonomicznych częściach: budowie promów pasażerskich dla polskich armatorów, wsparciu tworzenia i wdrażania nowoczesnych technologii okrętowych, budowie nowoczesnej modułowej platformy offshore oraz stworzeniu „Zielonej Stoczni” w Polsce (zakład recyklingu statków).

Tekst opracowany został przy współpracy z czasopismem "Namiary na Morze i Handel".

fot. Tadeusz Urbaniak/ZMPG-a S.A