2016-08-01

Kontenery do kontroli

1 lipca br. weszły w życie nowe postanowienia Konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu (SOLAS), zgodnie z którymi na nadawcy ładunku spoczywa obowiązek weryfikacji wagi kontenerów przeznaczonych do transportu drogą morską. Oznacza to, że przed załadunkiem kontenera na statek, musi on posiadać dokumenty informujące o jego rzeczywistej wadze. Jednocześnie Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej opublikowało projekt nowelizacji ustawy o bezpieczeństwie morskim, który ma za zadanie wprowadzić do krajowego porządku prawnego najnowsze rozwiązania w tym zakresie.

Zagadnienie związane z ustaleniem wagi kontenerów trafiających na statki ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa życia na morzu. Średniej wielkości kontenerowiec jednorazowo może załadować ok. 8 tys. kontenerów. Przy tej ilości nawet niewielkie nieprawidłowości w zadeklarowanej wadze ładunku mogą doprowadzić do tragedii. W przeszłości, niedoważenie lub przeładowanie kontenerów wielokrotnie powodowało zapadanie się całych stosów kontenerów, problemy ze stabilnością i sterownością statku, przekraczanie dopuszczalnych naprężeń kadłuba oraz obrażenia i śmierć członków załogi. Za przykład może posłużyć wypadek statku MSC Napoli, na którym faktyczna waga ok. 10% ilości kontenerów była wyższa niż zadeklarowana w dokumentach przewozowych, co doprowadziło do przechylenia się i zatonięcia statku. Szacuje się, że mimo załadowania na pokład tylko 2318 kontenerów, różnica między faktyczną a zadeklarowaną masą ładunku wyniosła ok. 1,25 tys. t.

Problem został zauważony przez branżę morską już wiele lat temu, jednak ewentualne skutki gospodarcze w postaci kosztów dokładnej kontroli kontenerów w portach i terminalach utrudniały wypracowanie kompromisu. Na konieczność wprowadzenia powszechnie obowiązujących zmian wskazywały takie kraje jak Dania, Holandia czy USA oraz organizacje BIMCO, IAPH, ICS, ITF i WCS.

W rezultacie, zgodnie z nowymi przepisami Konwencji SOLAS, odpowiedzialny za weryfikację ładunku jest nadawca, który ma obowiązek sprawdzenia wagi kontenera i zadeklarowania jej przewoźnikowi morskiemu oraz terminalowi przed załadunkiem na statek. Natomiast przewoźnicy i terminale portowe mają zakaz przyjmowania kontenerów, których masa nie została zweryfikowana. Ewentualnie odpłatnego ważenia kontenerów mogą podjąć się także terminale, jednakże może być to uzależnione od wolumenu, który miałyby sprawdzić oraz ich technicznych możliwości.

Warto zaznaczyć, że przepisy nie dotyczą kontenerów przewożonych na przyczepach i naczepach transportowanych statkami typu ro-ro na trasach do 200 mil morskich, które definiowane są przez IMO jako krótkie podróże międzynarodowe.

Tematyka obowiązkowego ważenia kontenerów ma być poruszana w trakcie panelu Logistyka Morska w ramach Forum Gospodarki Morskiej Gdynia 2016.

 Tekst opracowany został przy współpracy z czasopismem "Namiary na Morze i Handel".

fot. P. Kozłowski